Een pelletkachel is heerlijk. Je doet er houtpellets in, je drukt op een knop, en binnen een paar minuten wordt je huis warm en gezellig. Maar net als bij een auto of een fiets moet je een pelletkachel af en toe goed schoonmaken. Doe je dat niet, dan gaat hij minder mooi branden, maakt hij meer rommel en kan hij sneller stuk gaan. In dit artikel leggen we je stap voor stap uit hoe je jouw pelletkachel schoonmaakt, waarom dat belangrijk is en hoe je dat het beste doet.
Waarom moet je een pelletkachel schoonmaken?
Een pelletkachel verbrandt kleine geperste houtkorrels: pellets. Die branden schoon, maar er blijft altijd wat as en stof over. Als dat blijft liggen, dan kan de kachel minder goed werken. Je kunt last krijgen van:
- een minder mooie vlam
- slechte verbranding
- meer lawaai
- zwarte ruiten
- rook of vieze geur
- een kachel die sneller slijt of stuk gaat
Daarom is schoonmaken belangrijk. Het kost weinig tijd en je kachel gaat er veel langer door mee.
Hoe vaak moet je schoonmaken?
Hoe vaak je schoonmaakt hangt af van hoeveel je stookt en welke pellets je gebruikt. Als richtlijn kun je dit aanhouden:
- Dagelijks of om de dag: branderpot legen en glas afnemen
- Elke week: uitgebreide schoonmaak van de binnenkant
- Elke maand: grondige schoonmaak van hoekjes en luchtkanalen
- 1 keer per jaar: groot onderhoud door een monteur
Goede pellets zorgen voor minder as en roet, waardoor je minder vaak hoeft schoon te maken.
Wat heb je nodig?
Je hebt geen dure spullen nodig. Dit is genoeg:
- een klein borsteltje
- een asstofzuiger (géén gewone stofzuiger)
- een zacht doekje of keukenpapier
- glasreiniger voor pelletkachels
- handschoenen
- een bakje of zakje voor de as
Gebruik nooit een gewone stofzuiger; die kan stukgaan door de fijne as.
Stap voor stap schoonmaken
Stap 1: Zorg dat de kachel helemaal koud is
De kachel kan van buiten koel lijken terwijl binnenin nog hete as zit. Laat de kachel daarom minstens twee uur afkoelen of nog beter: een nachtje uit staan. Zo voorkom je brandwonden of schade.
Stap 2: Haal de stekker uit het stopcontact
Een pelletkachel heeft elektrische onderdelen. Door de stekker eruit te halen weet je zeker dat hij niet ineens aanslaat terwijl jij bezig bent.
Stap 3: Leeg de branderpot
De branderpot is het hart van de kachel. Als deze vol as zit, kan de vlam niet goed branden. Haal de pot eruit, tik hem voorzichtig leeg en borstel de gaatjes schoon. Zorg dat alle luchtgaatjes open zijn.
Stap 4: Zuig de asbak en binnenkant uit
Gebruik een asstofzuiger en zuig goed langs de bodem, randen en onder de branderpot. Ga rustig te werk; je hoeft nergens hard tegenaan te duwen.
Stap 5: Maak het glas schoon
Het ruitje wordt altijd een beetje zwart door roet. Je maakt het schoon met speciale glasreiniger voor kachels of zelfs met een doekje met een beetje as erop. Gebruik nooit schuurmiddelen of staalwol; dat geeft krassen.
Stap 6: Controleer de rubberen strips
Langs de deur zitten rubberen strips die de kachel luchtdicht houden. Kijk of ze nog soepel zijn en geen scheurtjes hebben. Zijn ze beschadigd? Dan moeten ze worden vervangen.
Stap 7: Maak de warmtewisselaar schoon
De warmtewisselaar zijn metalen platen bovenin de kachel die warmte afgeven. Bij veel kachels kun je met een hendeltje stof losmaken. Trek de hendel een paar keer op en neer en zuig het gevallen stof weg.
Stap 8: Zuig de ventilatoropeningen schoon
Pelletkachels hebben ventilatoren die stof kunnen pakken. Zuig de roosters en randen voorzichtig schoon. Prik niet in de ventilator zelf; alleen de buitenkant hoeft schoon.
Stap 9: Controleer de rookgasafvoer
Kijk regelmatig of de afvoer niet vol roet zit. Ruik je een vreemde geur of komt er rook terug bij het starten? Dan moet de afvoer worden nagekeken. Dit laat je het beste door een specialist doen.
Stap 10: Maak de buitenkant schoon
Gebruik een zacht doekje en geen agressieve schoonmaakmiddelen. Poets de knoppen, het glas en de lak voorzichtig schoon.
Grote schoonmaak: één keer per maand
Eens per maand maak je de kachel extra grondig schoon. Hierbij kun je:
- de binnenwanden afnemen
- luchtkanalen stofvrij maken
- de warmtewisselaar goed afstoffen
- het opvangbakje volledig leegmaken
- de deurklem controleren
Doe dit alleen als de kachel helemaal koud is. Gebruik weer een asstofzuiger.
Het jaarlijkse onderhoud
Eén keer per jaar moet een monteur langskomen. Die controleert:
- de ventilatoren
- de rookafvoer
- de verbranding
- de elektronica
- de pellettoevoer
Zo blijft de kachel veilig en werkt hij weer als nieuw voor het volgende stookseizoen.
Veelgemaakte fouten
- Een gewone stofzuiger gebruiken
- Het glas schoonmaken terwijl het nog warm is
- Te hard schuren op het glas
- Nooit het branderbakje legen
- Slechte pellets gebruiken
- Ventilatoren vergeten schoon te maken
- De rookafvoer nooit laten checken
Hoe weet je dat het tijd is om schoon te maken?
- De vlam is klein of oranje
- Het glas wordt snel zwart
- Er komt rook bij het starten
- De kachel maakt meer geluid
- Hij warmt minder snel op
- Je hoort een brom of piep
Waarom goede pellets belangrijk zijn
Goede pellets zorgen voor minder as en roet, een mooiere vlam en minder storingen. Slechte pellets kunnen kruimelen, meer roet geven en zorgen voor een vieze kachel. Met kwalitatieve pellets bespaar je tijd én kosten.
Tips om je kachel langer mooi te houden
- Stook niet altijd op de laagste stand
- Zorg voor frisse lucht in de kamer
- Laat de kachel af en toe hard branden om roet weg te branden
- Bewaar pellets droog
- Gooi nooit andere materialen in de kachel
- Let op gekke geuren of geluiden
Wanneer moet je een monteur bellen?
- Als je rook ruikt in de kamer
- Als de kachel niet start
- Als de vlam te laag blijft
- Als de ventilator schurend geluid maakt
- Als het glas direct zwart wordt
- Als foutmeldingen blijven terugkomen
Tot slot
Een schone pelletkachel werkt beter, gaat langer mee en is veel veiliger. Het schoonmaken kost weinig tijd, maar levert veel op: een mooie vlam, minder pelletverbruik en een warm en gezellig huis. Geef je kachel af en toe wat aandacht en hij geeft je elke dag fijne warmte terug.